Chất béo bão hòa là gì, tốt hay xấu?

Bạn nghe nói tới chất béo bão hòa không tốt cho sức khỏe? 

Thực ra mà nói bạn cũng chưa rõ lắm chất béo bão hòa là gì? 

Trong bài viết này, mình sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về chất béo bão hòa. Mình cũng chia sẻ đánh giá của mình về loại chất béo này. 

Sau khi đọc xong bài viết ngắn gọn này, bạn sẽ có thêm một góc nhìn về loại chất béo gây tranh cãi này. 

Nào chúng ta cùng bắt đầu. 

Chất béo bão hòa là gì? 

Chất béo là một trong 3 chất đa lượng mà cơ thể ăn vào mỗi ngày. Ngoài chất béo chúng ta có carbohydrate và protein. 

Chất béo lại chia ra làm 3 loại: chất béo bão hòa, chất không béo không bão hòa và chất béo chuyển hóa (trans fat). 

Chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa thường hay xếp chung mâm với nhau. Vì nhiều người cho rằng hai thằng này không tốt cho sức khỏe. 

Trong bài viết này, mình sẽ tập trung vào thằng chất béo bão hòa. 

Vậy chất béo bão hòa là gì? 

Nói theo hóa học: 

Tất cả chất béo được tạo ra từ 3 phân tử hydro, carbon và oxy. Chất béo bão hòa tức là có phân tử hydro bão hòa và chỉ chứa duy nhất một liên kết đơn giữa các phân tử carbon. 

Mặt khác, chất béo không bão hòa có ít nhất một liên kết đôi giữa các phân tử carbon. 

Dựa vào độ dài chuỗi carbon, người ta lại chia ra thành nhiều chất chất béo chuỗi ngắn, chuỗi dài và chuỗi rất dài. Mỗi loại này lại có những tác động khác nhau lên sức khỏe. 

Nếu bạn không giỏi hóa, nghe mấy định nghĩa trên hơi khó thẩm thấu phải không? 

Cách đơn giản hơn: 

Chất béo bão hòa thưởng ở dạng rắn khi ở nhiệt độ phòng. Ví dụ dầu dừa có chứa nhiều chất béo bão hòa nên khi nhiệt độ dưới 20 độ C, nó sẽ chuyển sang dạng rắn. 

Trong khi ở nhiệt độ như vậy mấy loại dầu chứa nhiều chất béo bão hòa như dầu oliu vẫn ở dạng lỏng. 

Vậy thực phẩm nào có chứa nhiều chất béo bão hòa? 

Chất béo bão hòa thường thấy ở các sản phẩm động vật như sữa, pho mát và thịt. Loại chất béo này cũng tìm thấy ở các loại dầu nhiệt đới như dầu dừa hay dầu cọ. 

Trước kia các chuyên gia khuyến cáo mọi người nên hạn chế sử dụng chất béo bão hòa. Chúng ta đã tuân theo lời khuyên này. 

Mỉa mai thay: 

Các loại bệnh mà người ta đổ lỗi cho chất béo bão hòa như bệnh tim, béo phí, hay tiểu đường chả giảm đi tẹo nào. Thậm chí chúng còn tăng lên đều đặn. 

Vì vậy, không thể dễ dàng kết luận chất  béo bão hòa không tốt cho sức khỏe. 

Chất béo bão hòa tốt hay xấu? 

Bệnh tim là mối lo lắng lớn nhất khi ăn chất béo bão hòa. 

Có những nghiên cứu cho thấy chất béo làm tăng yếu tố nguy cơ của bệnh này. Ví dụ làm tăng LDL (cholesterol xấu) (1, 2). 

Tuy nhiên tăng yếu tố nguy cơ thì cũng không chưa thể kết luận là tăng bệnh tim được. 

Thực tế, một nghiên cứu năm 2017 tiến hành trên 135.335 người dân 18 nước trong 7.4 năm cho thấy: 

Chẳng có mối liên hệ nào giữa ăn chất béo bão hòa và đột quỵ, bệnh tim, đau tim hay các vấn đề tử vong liên quan đến bệnh tim (3)

Chất lượng thực phẩm chứa chất béo bão hòa

Nhiều nghiên cứu cho thấy sử dụng thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa không tốt cho sức khỏe. 

Tuy nhiên cái kiểu thông tin này dễ gây hiểu nhầm. Bạn không thể vơ đũa cả nắm được. 

Vấn đề ở đây: 

Bạn đang ăn thực phẩm loại nào? 

Rõ ràng những thực phẩm chứa chất béo bão hòa như đồ ăn nhanh, chiên rán, các loại bánh ngọt nhiều đường hay thịt đã qua xử lý không tốt cho sức khỏe. 

Còn những loại thực phẩm như sữa nguyên kem từ bò ăn cỏ, thịt được chăn nuôi theo hướng sạch hay dừa hữu cơ thì sao? 

Chắc chắn chúng là những lựa chọn tốt cho sức khỏe. 

Chúng ta không thể có tư tưởng cá mè một lứa ở đây. 

Nghiên cứu cũng đã khẳng định uống sữa nguyên kem có tác dụng chống lại nguy cơ bệnh tim. Trong khi xơi dầu dừa làm tăng HDL (cholesterol tốt) và giảm cân (4, 5)

Mặt khác, nếu bạn cứ táng vào người các loại thực phẩm như kiểu đồ ăn nhanh, hay đồ chiên rán ngập dầu kiểu gì mà chả có nguy cơ bệnh tim, béo phì và vô vàn các vấn đề sức khỏe khác (6, 7)

Lời kết

Chất béo bão hòa không phải là kẻ phản diện. Bạn hoàn toàn có thể bổ sung nó vào chế độ ăn lành mạnh. 

Cái quan trọng là: 

Bạn phải biết cách chọn thực phẩm chứa chất béo bão hòa. Hãy tập trung vào những thực phẩm toàn phần. Hạn chế xơi những thực phẩm đã xử lý nặng.

Đây chính là nguyên tắc chung của ăn uống lành mạnh hiện giờ.

Còn quan điểm khác về chất béo bão hòa, hãy chia sẻ ở phần bình luận bên dưới nhé. 

Đừng quên chia sẻ bài viết nếu bạn thấy hữu ích nhé.